Chronische vermoeidheid

Inhoudsopgave:

Klik op de link om naar de inhoud op deze pagina te navigeren.

1. Wat is chronische vermoeidheid?
2. Soorten chronische vermoeidheid
3. Wat gebeurt er
4. Oorzaak of ontstaan
5. Symptomen
6. Indicaties
7. Diagnose
8. Behandeling

1. Wat is chronische vermoeidheid?

Chronische vermoeidheid is een aanhoudende, langdurige en vaak slopende vorm van vermoeidheid die niet verdwijnt met rust en niet het gevolg is van lichamelijke inspanning.

Iedereen kent wel vermoeidheid, maar sommige mensen hebben vrijwel altijd last van een onverklaarbare vermoeidheid. Het belemmert ze in het dagelijks leven omdat ze eigenlijk bijna nooit energie hebben om iets te ondernemen.

De langdurige vermoeidheid gaat niet over door meer te slapen en vaak is er ook sprake van andere klachten zoals hoofdpijn, spierpijn en concentratieproblemen.

2. Soorten chronische vermoeidheid?

• Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS);
• Post-viraal vermoeidheidssyndroom (PVVS);
• Fibromyalgie;
• Slaapstoornissen;
• Spierziekten;
• Depressie.

3. Wat gebeurt er?

Bij chronische vermoeidheid is het niet mogelijk om de vermoeidheid die je ervaart te verhelpen met slaap en ontspanning. Dit komt doordat het gevoel van vermoeidheid is verstoord en niet werkt zoals het zou moeten. Hierdoor voel je de moeheid een stuk heftiger dan anderen.

Het is nog lastig te zeggen wat er precies gebeurt in de hersenen, hier wordt nog onderzoek naar gedaan. Het lijkt erop dat de hersenen de moeheid als het ware groter maken dan het is. Hierdoor blijf je er last van houden en is het lastig om te verhelpen.

Tip: lees meer over wat je als partner kunt doen bij chronische vermoeidheid.

4. Oorzaak of ontstaan

De exacte oorzaak van chronische vermoeidheid is nog niet volledig bekend, maar er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan ervan, waaronder:

• Virale infecties: sommige gevallen van chronische vermoeidheid lijken te worden veroorzaakt door virale infecties, zoals het Epstein-Barr-virus (EBV) of het humane herpesvirus 6 (HHV-6);
• Immunologische afwijkingen: onderzoekers hebben veranderingen in het immuunsysteem gevonden bij sommige mensen met chronische vermoeidheid, hoewel het onduidelijk is of deze veranderingen een oorzaak of een gevolg zijn van de aandoening;
• Hormonale disbalans: sommige gevallen van chronische vermoeidheid lijken te worden geassocieerd met een verstoorde hormonale balans, zoals lage niveaus van schildklierhormoon;
• Stress en psychologische factoren: chronische vermoeidheid kan worden veroorzaakt of verergerd door stressvolle levensomstandigheden en psychologische factoren, zoals depressie, angst en posttraumatische stressstoornis (PTSS);
• Genetica: er is enig bewijs dat chronische vermoeidheid een genetische component kan hebben en dat sommige mensen mogelijk vatbaarder zijn voor de aandoening vanwege genetische factoren;
• Andere medische aandoeningen: chronische vermoeidheid kan ook worden geassocieerd met andere medische aandoeningen, zoals fibromyalgie, multiple sclerose, de ziekte van Lyme en auto-immuunziekten.

5. Symptomen

De symptomen van chronische vermoeidheid kunnen van persoon tot persoon verschillen, maar de meest voorkomende symptomen zijn:

• Aanhoudende vermoeidheid die niet weggaat met rust en langer dan zes maanden aanhoudt;
• Spierpijn, gewrichtspijn of hoofdpijn;
• Slaapproblemen, zoals moeilijk in slaap vallen, te lang slapen, of niet verfrissend slapen;
• Problemen met het geheugen en concentratie, ook wel bekend als “brain fog”;
• Duizeligheid en misselijkheid;
• Gevoelige lymfeklieren in de hals of oksels;
• Een gevoel van malaise na inspanning, ook wel bekend als post-exertionele malaise;
• Depressie, angst of andere stemmingsstoornissen;
• Problemen met het maag-darmstelsel, zoals buikpijn, diarree of obstipatie.

6. Indicaties

Er zijn een aantal indicaties die duiden op chronische vermoeidheid bij mensen. De ernst en duur van deze symptomen kunnen van persoon tot persoon verschillen. Enkele van de veelvoorkomende indicaties van chronische vermoeidheid zijn:

• Ernstig en aanhoudende vermoeidheid;
• Cognitieve problemen (geheugen, concentratie);
• Slaapstoornissen;
• Spier- en gewrichtspijn;
• Hoofdpijn;
• Vergrote lymfeklieren;
• Duizeligheid en evenwichtsproblemen;
• Emotionele symptomen.

7. Diagnose

Chronische vermoeidheid is een complexe aandoening die gekenmerkt wordt door ernstige en langdurige vermoeidheid. Er is geen specifieke diagnostische test om chronische vermoeidheid vast te stellen. In plaats daarvan wordt de diagnose meestal gesteld op basis van de symptomen en door andere mogelijke oorzaken van de vermoeidheid uit te sluiten.

De meest erkende richtlijn voor het stellen van de diagnose van chronische vermoeidheid is de zogenaamde “Fukuda-criteria”. Volgens deze criteria moet een persoon voldoen aan de volgende criteria:

• Ernstige, aanhoudende vermoeidheid gedurende minstens zes maanden;
• Uitsluiting van andere medische of psychische oorzaken van de vermoeidheid, zoals schildklieraandoeningen, bloedarmoede, diabetes, depressie, enzovoort;
• Bijkomende symptomen, waaronder problemen met het geheugen, concentratie, slaapstoornissen, spierpijn, gewrichtspijn, hoofdpijn, enzovoort.

Het is belangrijk op te merken dat het stellen van de diagnose van chronische vermoeidheid vaak een uitsluitingsproces is, waarbij andere mogelijke oorzaken van de symptomen worden uitgesloten. Het kan nodig zijn om aanvullende medische onderzoeken uit te voeren om andere oorzaken uit te sluiten voordat de diagnose van chronische vermoeidheid wordt gesteld.

8. Behandeling

De behandeling voor chronische vermoeidheid bevat verschillende modules. Binnen deze modules wordt gefocust op het aanvaarden van de vermoeidheid. Het behandelprogramma bestaat uit de volgende modules:

• Fysiotherapie: in deze module werk je aan de klachten die je voelt in je lichaam. Een fysiotherapeut kan ervoor zorgen dat je lichaam meer in jouw voordeel gaat functioneren. Met oefeningen en hulpmiddelen probeert de fysiotherapeut je te leren om jouw lichaam anders te gebruiken;
• Ontspanning: hierin leer je om beter te ontspannen. Ongemerkt span je jouw spieren constant aan, bijvoorbeeld wanneer je pijn hebt, stress ervaart of aan het piekeren bent. Aan de hand van verschillende ontspanningstechnieken leer je om hier beter controle over te krijgen;
• Balans in de dag: hierin leer wij je om dagelijks de juiste balans te creëren tussen belasting en ontspanning. Door goed te leren luisteren naar je lichaam en wat deze nodig heeft, kun je een balans vinden tussen actieve momenten en rustmomenten.

Resultaat van de behandeling

Deelnemers aan de behandeling voor chronische vermoeidheid geven aan dat ze beter om kunnen gaan met de gevolgen van chronische vermoeidheid. Ze voelen zich energieker en kunnen een betere balans vinden in hun dagelijks leven.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen die hebben deelgenomen aan een programma beter herstellen, opgewekter zijn en minder moeite hebben met het uitvoeren van werk, huishouden en hobby’s.

Vergoeding

De behandeling van chronische vermoeidheid kan worden gedaan op offertebasis. De behandeling wordt niet direct vergoed door de zorgverzekeraar. Voor meer informatie over een vergoeding kun je terecht bij jouw zorgverzekeraar.