088 567 0110

Medinello

Zorg van de toekomst

Revalideren bij chronische (pijn) klachten

Leer ons kennen

Waarom beweging je brein fit houdt – tips om je hersenen in conditie te houden

Beweging baat het brein van de wieg tot het graf (E. Scherder).

Dat lichaamsbeweging ons lijf in conditie houdt dat wisten we al langer. Maar uit wetenschappelijk onderzoek blijkt steeds duidelijker dat beweging ook het brein in conditie houdt. Met lichaamsbeweging werk je naast een gezond lichaam ook aan een gezond geheugen en andere cognitieve functies.

Cognitie

Cognitieve vaardigheden of vermogens betreffen de mate waarin je in staat bent kennis op te nemen en te verwerken. Daarbij spelen allerlei mentale processen een rol zoals waarnemen, taal, oriëntatie, bewustzijn, aandacht, concentratie, geheugen, vermogen om problemen op te lossen en concepten te vormen. Daarnaast zijn redeneren, rekenen, plannen, lezen en schrijven en initiatief nemen, cognitieve functies. Je gebruikt je cognitieve vaardigheden dus voortdurend (Kenniscentrum Sport).

‘Lichaamsbeweging en cognitieve inspanning doen een beroep op dezelfde circuits, dezelfde neurale systemen in het brein. Verbindingen tussen hersengebieden waarvan we dachten dat ze alleen bedoeld zijn voor geheugenprocessen blijken ook belangrijk te zijn voor motorische processen (E. Scherder).’

Minder actief, minder cognitie

Helaas worden we met z’n allen steeds minder actief. We zitten te veel achter televisie- en computerschermen, naar de supermarkt gaan we liever met de auto dan met de fiets of nog liever; we laten de supermarkt thuiskomen. Een groot deel van de volwassenen haalt de Nederlandse Norm Gezond Bewegen niet. Volgens deze norm moeten we tenminste vijf dagen in de week, minimaal een half uur, matig intensief bewegen, waarbij de dertig minuten verspreid over de dag in blokken van tien minuten verdeeld mogen worden. Dus een half uur stevig wandelen, fietsen of zwemmen.

Dat we in de loop van de jaren wat kilo’s aankomen nemen we soms op de koop toe, maar passiviteit heeft ook grote consequenties voor het cognitief functioneren, voor de stemming en het slaap-waakritme. Bij veel mensen is bekend dat passiviteit en te weinig beweging tot overgewicht en hoge bloeddruk kan leiden en dat daarmee het risico op hart- en vaatziekten toeneemt. Waar men zich nog te weinig bewust van is is dat dit ook de risicofactoren zijn voor het krijgen van dementie; een ziektebeeld waar men over het algemeen angstig voor is om te krijgen. Door lichamelijk actief te blijven neemt dat risico af.

Wat gebeurt er in het brein?

  • Lichaamsbeweging verbetert de doorbloeding van de witte stof in de hersenen. Dit zijn de verbindingen in de hersenen die nodig zijn om nieuwe informatie en signalen te verwerken. Bij veroudering werkt de witte stof minder goed en dat is de reden dat oudere mensen langzamer lopen en langzamer denken. Door te blijven bewegen blijf je de doorbloeding stimuleren en rem je dit verouderingsproces. Bovendien heeft beweging een positief effect op de neurotrofines in het brein. Dit zijn de ‘voedingsstoffen’ waardoor de chemische huishouding beter functioneert. Het maakt ons slimmer, sneller en geconcentreerder (E. Scherder).
  • Door kinderen en jongeren al veel te laten bewegen, stimuleer je de verbindingen in de hersenen (in de prefrontale cortex) waardoor je ‘cognitieve reserves’ opbouwt. Een kind dat aan lichaamsbeweging doet, uitgedaagd wordt op school en ook nog muziek maakt, zal meer verbindingen maken, wat betere schoolprestaties oplevert. Dit deel van de hersenen zal op latere leeftijd als eerste achteruitgaan, het is dus goed om op jonge leeftijd een buffer op te bouwen tegen de aftakeling door te sporten (E. Scherder).
  • Naast het feit dat lichaamsbeweging je geheugen en leervermogen stimuleert, blijkt lichaamsbeweging heilzaam bij psychische klachten als stress, verslaving en depressiviteit. Zo is voor depressiviteit aangetoond dat running therapy een effectieve behandeling is (J. Ratey).

Lichamelijk actief zijn heeft positieve effecten op allerlei vlakken. Het verbetert de weerstand, het verbetert de stemming, het heeft een positief effect op de cognitieve kwetsbaarheid van ouderen en op de cognitieve reserves die jongeren moeten opbouwen. Door actief te zijn, ga je gelukkiger, evenwichtiger en gezonder door het leven.

Lichaamsbeweging maakt ons slimmer, sneller en geconcentreerder (E. Scherder).

4 tips om je brein in conditie te houden (E. Scherder):

  1. Probeer de Nederlandse Norm Gezond Bewegen te halen, ook als je er geen zin in hebt. Door te bewegen zal je je minder vermoeid voelen dan zonder beweging. Bovendien zal het je stemming verbeteren.
  1. Probeer werk achter een studieboek of computer af te wisselen met lichaamsbeweging. De capaciteit van het werkgeheugen is beperkt, na anderhalf uur is de aandacht en concentratie verminderd. Ga een stuk hardlopen, daarna zit je extra efficiënt en geconcentreerd achter je werk.
  1. Probeer lichaamsbeweging te combineren met andere geestelijke inspanning, bijvoorbeeld muziek maken. Hoe actiever je bent hoe meer kans op nieuwe verbindingen in de hersenen.
  1. Begin vandaag! Het is nooit te laat om actief te worden.
Bron